Cod y Modiwl | GF16220 | ||
Teitl y Modiwl | CYFRAITH CYFANSODDIADOL | ||
Blwyddyn Academaidd | 2001/2002 | ||
Cyd-gysylltydd y Modiwl | Mrs Glenys Williams | ||
Semester | Semester 2 | ||
Manylion y cyrsiau | Darlithoedd | 35 Awr Yn Saesneg | |
Seminarau | 8 Awr Yn Gymraeg | ||
Exemptionau Professionalau | Yn angenrheidiol at Bwrpas Proffesiynol |
Mae?n wir bod cyfansoddiad Prydain ar y cyfan wedi datblygu?n raddol, ond nid yw hyn yn golygu na fu newid sydyn a mawr dros y blynyddoedd. Yn wir, cafwyd rhai o?r newidiadau dyfnaf yn gymharol ddiweddar wrth i?r Deyrnas Unedig ymuno a?r Gymuned Ewropeaidd ym 1973. Yn ddiweddarach byth, cafwyd y dadleuon brwd ar ddiwygio T??r Arglwyddi, datganoli, a hawliau dynol. Thema bwysig i?r cwrs yw?r modd y mae?r Cyfansoddiad wedi ymaddasu ac ymdopi ag amgylchiadau sy?n newid. Ystyrir yn fanwl ddeddfwriaeth newydd ar hawliau dynol a datganoli, gan gyfeirio?n arbennig at y Cynulliad Cenedlaethol.
Pwnc pwysig arall a ystyrir gan y cwrs yw?r graddau y mae terfynau i bwerau?r Llywodraeth a?r Senedd. A ydyw?n gywir dweud mewn gwirionedd fod `gan y Senedd yr hawl i wneud unrhyw ddeddf, beth bynnag y bo?? Byddwn yn cymharu cyfansoddiadau gwledydd eraill i weld sut y mae cyfansoddiadau?n ceisio atal y camddefnydd o rym, a byddwn yn ystyried a ydyw sicrwydd tebyg yn bodoli o fewn cyfundrefn Prydain.
Mae?n sicr y bydd myfyrwyr yn gwybod am y ddadl sy?n parhau ar rai sefydliadau yn y cyfansoddiad.
Sut y dylid diwygio T??r Arglwyddi? Pa rol y dylai?r Frenhiniaeth ei chwarae yn y gyfundrefn gyfansoddiadol? Faint o rym y dylid ei drosglwyddo o San Steffan i?r deddfwrfeydd newydd a ddatganolwyd? Trwy gydol y cwrs byddwn yn ystyried yr agweddau hynny ar y Cyfansoddiad, a fu?n destun yr alwad am newid, a byddwn yn ystyried cynigion diwygio a gyflwynwyd gan amryw gyrff.
Asesir y canlyniadau dysgu hyn trwy arholiad ac aseiniad gwaith ysgrifenedig, a fydd yn cynnwys cyfuniad o gwestiynau traethawd a phroblemau, a byddant yn golygu ymdrin a defnyddiau sylfaenol y cyfansoddiad.
Yn ogystal a?r sgiliau deallusol hyn, bydd myfyrwyr yn medru dangos:
? Sgiliau da wrth reoli amser er mwyn paratoi at seminarau a chyflwyno gwaith yn brydlon
? Y gallu i gyflawni ymchwil annibynnol y rhoddir cydnabyddiaeth amdano yn yr asesiadau
? Canfod a defnyddio ffynonellau perthnasol ar glawr ac ar ffurf electronig. Bydd y seminarau?n gofyn am baratoi defnyddiau o wefannau
? Y gallu i weithio mewn grwpiau - cynhelir hanner y seminarau ar ffurf gweithdai, lle bydd myfyrwyr yn gweithio mewn grwpiau bychain ac yn trefnu cyflwyniad byr ar y cyd.
1. Cyflwyniad cyffredinol i?r Gyfraith Gyfansoddiadol:
Cyfansoddiadau ysgrifenedig ac anysgrifenedig; terfynau i b?er llywodraethau; trefnu pwerau llywodraeth; cynnwys y ddeddfwrfa; y weithrediaeth a?r farnwriaeth; gwahaniad pwerau a rhwystrau a gwrthbwysau; cyflwyniad i?r rhaglen diwygio cyfansoddiad DU; cyflwyniad byr i?r Ddeddf Hawliau Dynol.
2. Ffynonellau Cyfansoddiad Prydain:
Rheolau cyfreithiol y Cyfansoddiad: Deddfau?r Senedd a deddfwriaeth ddirprwyol; lle cyfraith y Gymuned Ewropeaidd yn y gyfundrefn; cyflwyniad ar sut y llunnir cyfraith y Gymuned Ewropeaidd; athrawiaethau sylfaenol cyfraith y Gymuned Ewropeaidd; cyflwyniad i gonfensiynau?r Cyfansoddiad; problemau ynghylch adnabod a gorfodi confensiynau; yr achos o blaid gosod confensiynau mewn cod; cyfansoddiad ysgrifenedig i?r Deyrnas Unedig?
3. Patrwm y Deyrnas Unedig:
Cyfansoddiad unedol y Deyrnas Unedig; rhannau cyfansoddol y DU; datganoli; newidiadau ynghylch: Yr Alban; Cymru; Gogledd Iwerddon; Llundain; llywodraeth ganolog a lleol. Sylw arbennig i Ddeddf Llywodraeth Cymru a?r Cynulliad Cenedlaethol.
4. Y Senedd ac athrawiaeth Sofraniaeth y Senedd:
Y Senedd; ei swyddogaeth a?i chynnwys; elfennau?r athrawiaeth am Sofraniaeth y Senedd; datblygiad a goblygiadau?r athrawiaeth; trosglwyddo sofraniaeth i gyn-drefedigaethau; yr undeb rhwng yr Alban a Lloegr a Chymru; mesurau datganoli; gwarchod hawliau a materion sicrhau (entrenchment); ymuno a?r Gymuned Ewropeaidd (goruchafiaeth cyfraith y Gymuned Ewropeaidd, ac ymaddasu iddi o fewn y DU).
5. Gwarchod hawliau sylfaenol yn y DU:
Deddf Hawliau Dynol; cyflwyniad a chefndir; y Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol; yr hawliau a warchodwyd; y modd y mae hawliau wedi eu diogelu; materion cyfreithiol penodol ynghylch y ddeddfwriaeth. (Ymdrinnir a?r pwnc yn bennaf mewn seminarau).
6. Y Senedd a?r Llywodraeth; y Weithrediaeth; y Goron:
Y Frenhiniaeth; Llywodraeth Ganolog; uchelfraint y Goron a rol confensiynau; tasgau?r Llywodraeth; pwerau?r Llywodraeth; rol y Llywodraeth mewn deddfwriaeth; rheolaeth dros bwerau?r Llywodraeth gan D??r Cyffredin, T??r Arglwyddi a?r llysoedd; atebolrwydd y Llywodraeth i?r Senedd; cyfyngiadau eraill ar bwerau?r Llywodraeth (gwleidyddiaeth go iawn, democratiaeth, cyfanfydeiddio).
Dysgu
Cyflwynir y dysgu trwy gyfrwng darlithiau (35) a seminarau/gweithdai (8). Bydd y darlithiau yn cynnig cyflwyniad i bob pwnc, a bydd taflenni?r cwrs yn dangos darllen pellach. Grwpiau llai yw?r seminarau, a bwriedir iddynt drafod materion penodol yn fwy manwl.
Bydd gweithdai hefyd yn canolbwyntio ar bynciau arbenigol, a?r bwriad o hybu gwaith gr?p ymhlith myfyrwyr. Yn ogystal a?r elfennau hyn, dylai myfyrwyr ddisgwyl treulio cyfran sylweddol o?u hamser yn y llyfrgell gan baratoi at seminarau, a darllen y gwaith a nodwyd ar y taflenni.