Cod y Modiwl HA10520  
Teitl y Modiwl HAINT A MARWOLAETH YN Y TREFI: PRYDAIN C. 1820-1900  
Blwyddyn Academaidd 2001/2002  
Cyd-gysylltydd y Modiwl Yr Athro Aled Jones  
Semester Semester 2  
Staff Eraill sy'n Cyfrannu Mr Owen Roberts  
Manylion y cyrsiau Darlithoedd   18 Awr  
  Seminarau   5 Awr  
Dulliau Asesu Traethodau   2 traethawd x 2,500 o eiriau   40%  
  Arholiad   2 Awr 2 awr arholiad   60%  

Disgrifiad cryno


Pe'ch ganed i deulu gweithiol yn un o drefi neu ddinasoedd y bedwaredd garif ar bymtheg, roedd oddeutu un siwns allan o bump y buasech yn marw cy eich pen-blwydd cyntaf, ac fe allasech ddisgwyl byw, ar gyfartaledd, am lai na 30 mlynedd. Roedd heintiau megis y frech wen a typhoid yn gyfrifol am ladd miloedd o bobl bob blwyddyn, tra ofnai'r trefi yn gyson am ymweliad nesaf y 'pla newydd' – cholera. Bydd y modiwl hon yn astudio'r ymateb i'r problemau iechydol, amgylcheddol a chymdeithasol affwysol a ddaeth yn sgil y chwyldro diwydiannol a threfoli. Ystyrir cyfraniad Chadwick a'i grwsad i lanhau'r trefi, ac astudir ymdrechion awdurdodau'r trefi i wella iechyd eu trigolion trwy wario miloedd ar systemau dwr, difa'r slymiau, a gwella'r amgylchedd. Crynhoir y cwrs trwy werthuso faint mor llwyddiannus fu'r ymdrechion hyn, a pha effaith gawsant ar yr amgylchedd drefol sy'n gyfarwydd i ninnau heddiw.

Canlyniadau dysgu


Wrth gwblhau'r modiwl hwn dylai myfyrwyr fedru:
a. Adolygu'n feirniadol corpws o wybodaeth hanesyddol ynglyn a iechyd cyhoeddus ym Mhrydain yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg
b. Amgyffred y syniadau a’r datblygiadau oedd wrth wraidd yr ymgyrch i ddiwygio’r amgylchedd drefol
c. Amgyffred y gwahanol ddadansoddiadau hanesyddol o’r testunau o dan sylw
ch.   darllen, dadansoddi a gwerthuso tystiolaeth wreiddiol
d. datblygu a chynnal dadleuon hanesyddol
dd. darganfod a defnyddio ffynonellau hanesyddol
e. gweithio’n annibynnol ac mewn cydweithrediad ac eraill, ac i gymryd rhan mewn trafodaeth o fewn grwp.

Rhestr Ddarllen

Llyfr
C. Hamlin. (1997) Public Health and Social Justice in the Age of Chadwick.
D. Porter. (1999) Health, Civilisation and the State.
E. P. Hennock. (1973) Fit and Proper Persons. Ideal and Reality in Nineteenth-Century Urban Government.
A. Hardy. (1993) The Epidemic Streets.
F. B. Smith. (1979) The People’s Health.
A. Mayne. (1993) The Imagined Slum.
I. G. Jones. (1979) Health, Wealth and Politics in Victorian Wales.
A. Briggs. (1963) Victorian Cities.
J. G. Williamson. (1990) Coping with City Growth During the British Industrial Revolution.
R. Woods & J. Woodward (goln.). (1984) Urban Disease and Mortality in Nineteenth-Century England.
A. S. Wohl. (1984) The Eternal Slum, Public Health Reform in Victorian Britain.