Ffenomeg

 

Ffenomeg

Rhan hanfodol o wyddor planhigion yw deall sut mae gwahanol blanhigion yn ymateb i'w hamgylchedd, boed hynny yn y maes neu mewn amgylcheddau a reolir fel Tai Gwydr ac yn fwy diweddar, Ffermydd Fertigol.  

Y Ganolfan Genedlaethol Ffenomeg Planhigion, a ariennir gan y BBSRC a Llywodraeth Cymru yw'r cyntaf o'i bath mewn Prifysgol yn y Deyrnas Unedig ac mae'n rhoi mynediad i wyddonwyr ledled y DU a'r byd i systemau ffenoteipio o'r radd flaenaf. Defnyddir y systemau ffenoteipio ar hyn o bryd mewn rhwydweithiau ymchwil cenedlaethol a rhyngwladol gan gynnwys  PhenomUK,  EPPN2020 a Chanolfan Ffenomeg Planhigion China - y Deyrnas Unedig. Mae'r NPPC yn gweithio'n agos gyda'r Adran Ddaearyddiaeth a'r Adran Gyfrifiadureg i ddatblygu atebion newydd i gaffael a dadansoddi data, gan gynnwys datblygu atebion dysgu dwfn ar gyfer 

Dull a Chyfleusterau

Dull a Chyfleusterau

Mae synwyryddion di-gyswllt ac annistrywiol yn darparu gwybodaeth am ddatblygiad cnydau a ffisioleg, eu hamgylchedd, a'r rhyngweithio rhwng cnydau a'r amgylchedd. Mae dulliau o'r fath hefyd yn caniatáu mesuriadau mynych dros amser, gan ddarparu gwybodaeth am nodweddion hydredol ar ryngweithiadau amgylchedd x genoteip x rheolaeth ar draws y cylch bywyd.

Ymysg y technolegau sy'n dod i'r amlwg mae platfformau trin planhigion awtomataidd, roboteg, delweddau a chyfrifiadureg (dysgu dwfn, rhesymu semantig ac ati), sy'n ymestyn i Synhwyro o Bell ac Arsylwi'r Ddaear  sy'n caniatau casgliad annistrywiol o baramedrau ffisegol a ffisiolegol ar draws graddfeydd, o'r is-gellog i'r maes a'r dirwedd (Yang et al., 2020; 10.1016/j.molp.2020.01.008).

Er bod ein platfformau masnachol wedi'u cynllunio ar gyfer rhes draddodiadol (ceirch, gwenith, had rêp/canola, ac ati) a chnydau tŷ gwydr, rydym wedi datblygu methodolegau pwrpasol ar gyfer gwreiddiau, meillion, glaswellt porthiant, grawnwin, rhywogaethau Miscanthus a mawndir.  Mae technolegau biofeddygol wedi'u hailbwrpasu ar gyfer ymchwil gwyddor planhigion.

Mae tai gwydr arbenigol ac ystafelloedd amgylchedd rheoledig yn efelychu hinsoddau amrywiol ledredau.  Er mwyn llenwi'r bwlch rhwng yr ystafelloedd a'r maes, mae unedau aer-planhigyn-pridd ar raddfa fawr yn darparu cyfleusterau wedi eu hofferynnu'n dda ar gyfer ffenoteipio ffisiolegol manwl.  Mae lleiniau o gaeau wedi'u hofferynnu ar hyd goleddf uchderol (lefel y môr i 350m) ac o fewn ffotogyfnod cyffredin (10km ar drawslun tua G-D) a phlatfformau caffael data symudol  yn rhoi defnydd o amgylcheddau tyfu awyr agored amrywiol yr holl ffordd at raddfa fferm.

Mae'r Labordy Ecoffisioleg yn darparu arbenigedd ac offeryniaeth o'r radd flaenaf ar gyfer astudiaethau ffisiolegol dwfn gan gynnwys siambrau pwysau Scholander, dadansoddwyr nwy isgoch, a monitro fflworoleuedd cloroffyl yn unigol ac yn barhaus.

Defnyddir y dulliau hyn, a ategir gan fetabolomeg a genomeg y genhedlaeth nesaf, i wella modelau cnydau sy'n rhagweld cynnyrch yng nghyd-destun newidynnau amgylcheddol, gyda'r bwriad o wella cynhyrchiant amaethyddol a chadwyni cyflenwi a lleihau'r effaith ar yr amgylchedd.

Er mwyn annog y defnydd o'r technolegau hyn mewn amaethyddiaeth yn gyffredinol ac mewn cynhyrchu bwyd effaith isel cynaliadwy fel ffermio fertigol yn benodol, mae   Campws Arloesi newydd Aberystwyth yn darparu cyfleusterau a hyfforddiant i fusnesau bach.

Prosiectau

Prosiectau

Dyma ddolenni i ran o'n prosiectau presennol a phrosiectau'r gorffennol.

Prif Ymchwilwyr

Prif Ymchwilwyr

Llun Enw Ebost Ffôn
Prof John Doonan jhd2@aber.ac.uk +44 (0) 1970 823080
Dr Matthew Hegarty ayh@aber.ac.uk +44 (0) 1970 622284
Dr Andrew Lloyd anl50@aber.ac.uk

Cyhoeddiadau

Cyhoeddiadau

Yang, W, Doonan, JH, Guo, X, Yuan, X & Ling, F 2023, 'State-of-the-art technology and applications in crop phenomics, volume II', Frontiers in Plant Science, vol. 14, 1195377. 10.3389/fpls.2023.1195377

Mwy o gyhoeddiadau ar y Porth Ymchwil »