Cefnogi twf diwydiant gwymon Prydain

Mae diwydiant gwymon ym Mhrydain yn fach o hyd, ond mae'n sector sy'n tyfu'n gyflym. Mae gwymon bellach yn cael ei gynhyrchu at ystod eang o ddibenion - yn amrywio o fwyd, porthiant anifeiliaid a gwrtaith planhigion, i blastigau diraddiadwy, probiotigau i iechyd y perfedd, a chynnyrch maethol-fferyllol.

Yn IBERS, mae ein harbenigedd ar gyfansoddiad gwymon a phrosesu ar raddfa beilot wedi helpu sawl cwmni gwymon ym Mhrydain i ddatblygu. Gan ddefnyddio ein cyfarpar arbenigol, rydym wedi gweithio gyda phartneriaid yn y diwydiant drwy:

• Ymchwil a datblygu cydweithredol ar raddfa fach a ariennir gan brosiectau Ewropeaidd a Llywodraeth Cymru
• Gwasanaethau ymchwil ar gontract
• Grantiau Cydweithredol gan Innovate UK

Wrth i’r cwmnïau hyn ddod yn fwyfwy parod o ran lefelau eu technoleg, daeth heriau newydd i'r amlwg na fuont yn amlwg ar raddfeydd llai (yn y labordy). Drwy ymdrin â’r materion hynny, mae’r cwmnïau dan sylw ac IBERS wedi dysgu gwybodaeth werthfawr.

Cydweithio a Hyfforddiant

Yn ogystal â gwaith a ariennir drwy gontractau a grantiau, mae IBERS wedi cydweithio â’r diwydiant drwy:

• Nawdd ysgoloriaethau PhD
• Prosiectau ymchwil israddedigion

Yn ogystal â chryfhau’r cysylltiadau â’r diwydiant, mae'r gwaith cydweithredol hwn hefyd yn helpu i hyfforddi'r genhedlaeth nesaf o wyddonwyr gwymon.

Ymchwil Sylfaenol

Ochr yn ochr â chymorth ymarferol i’r diwydiant, mae IBERS yn cynnal ymchwil fwy sylfaenol i wymon, yn canolbwyntio ar:

• Cyfansoddiad gwahanol echdynion gwymon neu fiosymbylyddion a’u heffeithiau ar blanhigion
• Ynysu ensymau newydd sy'n diraddio gwymon a’u mynegiad a’u nodweddu
• Datblygu plastigau bioddiraddadwy o wymon
• Potensial gwymon fel ffynhonnell protein amgen
• Defnyddio echdynion gwymon i gwella iechyd y perfedd

Mae amrywiaeth yr ymchwil hon yn dangos pa mor hyblyg yw gwymon, fel testun gwyddonol ac fel adnodd masnachol.

Meithrin Rhwydweithiau ac Arweinyddiaeth

Mae staff IBERS hefyd yn weithgar mewn rhwydweithiau cenedlaethol ac Ewropeaidd:

• Yn cymryd rhan mewn camau gweithredu COST Ewropeaidd trwy ysgolion hyfforddi, gweithdai a chyhoeddiadau adolygu
• Yn Arwain ar gynigion i sefydlu rhwydwaith gwymon yn y DU, yn cynnwys partneriaid fel Cymdeithas Diwydiant Gwymon yr Alban, Coleg Prifysgol Llundain, a Cefas

Wrth edrych tua’r dyfodol, bydd IBERS yn parhau i chwarae rôl flaenllaw wrth ddylanwadu ar gyfeiriad ymchwil i wymon. Rhwng 2026–2027, bydd Llywyddiaeth  Cymdeithas Ffycolegol Prydain, sef prif gymdeithas algâu Prydain, yn dod i staff IBERS. Bydd Aberystwyth hefyd yn cynnal cyfarfod blynyddol y gymdeithas ym mis Ionawr 2026.

Lawrlwythwch ein Llyfryn Straeon Achos Effaith IBERS llawn yma: Arloesiadau ar gyfer Byd sy'n Newid