1. Pam mae Aberystwyth yn mabwysiadu cadw hawliau?
a. Mae'n gwneud mynediad agored yn syml, yn sicrhau eich bod yn cydymffurfio â chyllidwyr a'r FfRhY, mae'n caniatáu ichi gyhoeddi lle rydych chi eisiau, ac yn rhoi'r rhyddid i chi rannu ac ailddefnyddio eich gwaith eich hun. Byddwn yn hysbysu cyhoeddwyr ac yn eich cefnogi drwy gydol y broses.
2. Pwy sy'n rhaid dilyn y polisi cadw hawliau?
a. Awduron a chyd-awduron Aberystwyth sy'n staff; neu fyfyrwyr y mae gan eu cyllidwyr ofynion mynediad agored.
3. A yw hyn yn berthnasol os yw fy nghyhoeddwr y tu allan i'r DU?
a. Ydy.
Mae ein dull rhybudd ymlaen llaw yn berthnasol lle bynnag y mae'r cyhoeddwr wedi'i leoli. Os nad yw eich cyfnodolyn ar ein rhestr o gyhoeddwyr hysbysedig, anfonwch e-bost at mynediadagored@aber.ac.uk a byddwn yn helpu.
4. Beth os bydd fy nghyhoeddwr yn holi am hyn?
a. Mae hyn yn anghyffredin, ond os bydd yn digwydd: anfonwch yr ymholiad ymlaen at mynediadagored@aber.ac.uk; byddwn yn ymateb ac yn eich cynghori. Nid oes angen i chi drafod - byddwn yn delio ag ef.
5. Pwy arall sy'n defnyddio cadw hawliau?
a. Mae Harvard wedi bod yn defnyddio cadw hawliau ers 2008, ac yn y DU, dechreuodd Caeredin yn 2022. Mae llawer o sefydliadau addysg uwch eraill eisoes wedi mabwysiadu'r dull hwn, ac mae mwy yn ymuno â nhw. Hefyd, nid yw rhai cyrff erioed wedi caniatáu i hawlfraint gael ei drosglwyddo yn y lle cyntaf fel llywodraethau'r Unol Daleithiau neu'r DU, gan arwain at Hawlfraint y Goron ar gyfer y DU.
6. Beth os yw fy nghyd-awduron mewn sefydliadau eraill neu os oes ganddyn nhw gwestiynau am gadw hawliau?
a. Eglurwch ein bod yn defnyddio cadw hawliau i hyrwyddo mynediad agored i ymchwil heb gyfyngu ar ble y gall awduron gyhoeddi, ei fod yn helpu pawb i gydymffurfio heb unrhyw waith ychwanegol. Rhannwch y Cwestiynau Cyffredin hyn gyda nhw'n gynnar, os bydd ymholiadau neu wrthwynebiadau'n codi, cysylltwch â ni am gyngor.
7. A yw’r polisi hwn yn gymwys yn ôl-weithredol?
a. Nac ydy.
Mae'r polisi hwn yn berthnasol i weithiau academaidd a gyflwynir ac a dderbynnir i'w cyhoeddi mewn cyfnodolion neu bapurau cynhadleddau gyda Rhif Cyfresol Safonau Rhyngwladol (ISSN), neu'r rhai a gynhelir ar blatfform cyhoeddi o 1 Ionawr 2026.
8. A yw hyn yn cyfyngu ar ble y gallaf gyhoeddi?
a. Nac ydy.
Gallwch barhau i gyhoeddi yn eich cyfnodolion dewisol.
9. A yw cadw hawliau yn costio unrhyw beth?
a. Nac ydy.
10. Pa gyhoeddwyr sydd wedi cael gwybod?
a. Rydym wedi cysylltu â'r rhan fwyaf o gyhoeddwyr y mae ein hawduron wedi gweithio gyda nhw dros y 5 mlynedd ddiwethaf.
11. A yw hyn yn berthnasol i lyfrau, monograffau, neu benodau?
a. Nac Ydy.
Nid yw hyn yn berthnasol ar hyn o bryd i'r hyn a elwir yn allbynnau "ffurf hir".
12. Beth yw'r Llawysgrif awdur wedi’i dderbyn/AAM/ôl-argraffu?
a. Dyma'r fersiwn sydd wedi'i hadolygu gan gymheiriaid rydych chi'n ei chymeradwyo ar ôl adolygiad gan gymheiriaid ond cyn golygu copi a brandio'r cyhoeddwr. Mae diagram AAM ar gael yma.
13. Beth os byddaf yn symud sefydliad? A allaf barhau i ddefnyddio fy ngwaith?
a. Gallwch
Rydych chi'n cadw'r hawl i rannu ac ailddefnyddio Llawysgrif awdur wedi’i dderbyn (AAM) am byth. Mae'r fersiwn agored ym Mhorth Ymchwil y Brifysgol yn parhau i fod ar gael i eraill ei ddarllen a'i ddyfynnu.
14. Mae fy nghyhoeddwr wedi anfon cytundeb hawlfraint/trwydded - beth ddylwn i ei wneud?
a. Nid yw cadw hawliau yn ymyrryd â'ch gallu i lofnodi'r cytundebau hyn os dymunwch. Mae cadw hawliau yn parhau i fod yn berthnasol waeth beth fo unrhyw gytundebau yn y dyfodol; gallwch chi bob amser anfon y cytundeb atom ni am gyngor os ydych chi'n ansicr.
15. A fydd hyn yn caniatáu i mi gydymffurfio â'r FfRhY nesaf a gofynion mynediad agored fy nghyllidwr?
a. Bydd.
Mae cadw hawliau yn golygu mai dim ond un broses syml rydych chi'n ei dilyn - dim embargos, dim camau ychwanegol - ac rydych chi'n parhau i gydymffurfio â chyllidwyr a FfRhY yn awtomatig.
16. Pam mae angen Trwydded Priodoliad Creative Commons (CC BY)? A allaf newid hyn neu optio allan?
a. Y drwydded CC BY yw'r drwydded a ffefrir gan y rhan fwyaf o gyllidwyr, ac mae'n gwneud y mwyaf o opsiynau ailddefnyddio. Os oes angen i chi newid y drwydded a ddefnyddir, cysylltwch â mynediadagored@aber.ac.uk a byddwn yn cynghori ar eithriadau a goblygiadau cyllidwyr.
17. A allaf barhau i gyhoeddi mynediad agored aur drwy ein cytundebau trosiannol neu drwy dalu tâl prosesu erthyglau (APC)?
a. Gallwch.
Mae cadw hawliau yn rhoi llwybr rhad am ddim i chi, mae aur yn dal i fod yn opsiwn os yw'n well gennych y llwybr hwnnw. Os ydych chi'n cyhoeddi mewn cyfnodolyn aur mynediad agored llawn, rydych chi'n cadw'ch hawliau'n awtomatig.
18. Mae fy ngwaith yn cynnwys deunyddiau trydydd parti, a yw cadw hawliau yn effeithio ar hyn?
a. Nac ydy.
Dim ond i'ch testun eich hun yn yr AAM y mae cadw hawliau'n berthnasol. Fodd bynnag, mae angen i chi sicrhau bod cynnwys trydydd parti yn cael ei drin yn gywir.
Naill ai gwnewch yn glir yn eich llawysgrif nad yw cynnwys trydydd parti wedi'i gynnwys o dan y drwydded CC BY, neu
Wrth negodi caniatâd, cofiwch gynnwys caniatâd i ddefnyddio'r deunydd o dan drwydded CC BY.
Os ydych chi'n ansicr sut i wneud hyn, os oes angen geiriad arnoch ar gyfer llinellau credyd, neu os oes angen cymorth cyffredinol arnoch gyda hawlfraint, cysylltwch â ni ar mynediadagored@aber.ac.uk am gyngor.
