Safonau newydd ar gyfer cig wedi'i feithrin ar y fwydlen diolch i bartneriaeth

Dr Ruth Wonfor, Prifysgol Aberystwyth

Dr Ruth Wonfor, Prifysgol Aberystwyth

09 Tachwedd 2023

Bydd safonau diogelwch newydd ar gyfer cig wedi'i feithrin - technoleg a allai gynnig dewis amgen cynaliadwy i ffermio da byw - yn cael eu datblygu diolch i brosiect newydd.

Wedi'i ariannu gan Innovate UK, bydd consortiwm newydd rhwng cwmnïau a'r byd academaidd yn datblygu safonau byd-eang ar gyfer profi diogelwch ar gyfer sut mae'r cig hwn yn cael ei dyfu. Y nod yw symud ymlaen â datblygu safonau byd-eang ar gyfer fformwleiddiadau a chynhwysion cyfryngau tyfu bwyd sy’n ddiogel.

Yn ôl yr Asiantaeth Safonau Bwyd, mae angen mwy o ddata ar ddiogelwch i gymeradwyo'r cynhyrchion cig newydd hyn sy'n seiliedig ar gelloedd ar gyfer pobl yn y Deyrnas Gyfunol.

Bydd y bartneriaeth sy’n cael ei harwain gan Multus, ynghyd â Vireo Advisors, Extracellular a Phrifysgol Aberystwyth, â chefnogaeth New Harvest a’r Sefydliad Safonau Prydeinig, yn gweithio ar reolau diogelwch newydd ar gyfer yr UDA, Singapôr, y Deyrnas Gyfunol a’r Undeb Ewropeaidd.

Bydd y prosiect newydd yn dod â rhanddeiliaid o bob rhan o'r sector ynghyd i ddatblygu dulliau profi diogelwch sy'n gwella'r asesiad rheoleiddiol o gig wedi'i feithrin a hyrwyddo datblygiad safonau byd-eang.

Gallai'r ymchwil ddileu rhwystr sylweddol i fasnacheiddio cig a dyfir o gelloedd anifeiliaid yn llwyddiannus trwy ddatblygu porthiant diogel, fforddiadwy a heb anifeiliaid ar gyfer ei gynhyrchu.

Bydd y consortiwm hwn o randdeiliaid blaenllaw yn datblygu ac yn cadarnhau dulliau profi diogelwch ar gyfer cynhwysion cyfrwng meithrin celloedd, cynhyrchu setiau data, asesu dichonoldeb cymhwyso’r dulliau hyn i fewnbynnau eraill cig wedi’i feithrin a chychwyn safonau ar gyfer y diwydiant cyfan.

Bydd ymgysylltu â rhanddeiliaid, cyhoeddi mewn cyfnodolion mynediad agored, a lledaenu gan randdeiliaid uchel eu parch, megis y Sefydliad Safonau Prydeinig a New Harvest, yn cefnogi defnydd y diwydiant a dilysu’r dulliau newydd.

Reka Tron yw Prif Swyddog Gweithredu Multus, cwmni sy’n ceisio creu iaith gyffredin ar gyfer diogelwch cig wedi’i feithrin gyda chonsortiwm arloesol o arweinwyr diwydiant ac sy’n datblygu cynhwysion allweddol ar gyfer cynyddu cig wedi’i feithrin yn fforddiadwy, gyda’r nod o safleoli’r Deyrnas Gyfunol fel arweinydd byd-eang. Dywedodd hi:

“Bydd yr ymdrech gydweithredol hon yn cefnogi cynhyrchu cig wedi'i feithrin yn lle ffermio anifeiliaid dwys. Fel partneriaeth, byddwn yn ceisio dileu rhwystr sylweddol i fasnacheiddio cig wedi’i feithrin yn llwyddiannus trwy ddatblygu cyfryngau diogel, fforddiadwy a heb anifeiliaid.”

“Sicrhau diogelwch yw’r mater allweddol wrth benderfynu a ddylid caniatáu i gynnyrch ddod i mewn i farchnad. Am y rheswm hwn, gallai sefydlu llinellau sylfaen a dulliau ar gyfer gwerthusiad rheoleiddiol ar raddfa’r diwydiant greu safonau diogelwch newydd, sy’n hanfodol ar gyfer graddio cig wedi’i feithrin.

“Bydd y prosiect yn gwella hyder rheoleiddwyr a defnyddwyr mewn cynhyrchion cig wedi'i feithrin fel ffynhonnell ddiogel a chynaliadwy o brotein, yn lleihau cost cymeradwyaeth reoleiddiol, ac yn hyrwyddo diwylliant lle mae technolegau newydd yn cael eu rhannu'n fwy effeithiol.

Dywedodd Dr Ruth Wonfor o Adran Gwyddorau Bywyd Prifysgol Aberystwyth:

“Mae cig wedi’i feithrin ar y trywydd iawn i ddod yn rhan o’n cyflenwad bwyd dros y degawd nesaf, gyda’r potensial i dyfu’n sylweddol y tu hwnt i hynny. Er bod y dyfodol hwn yn edrych yn addawol o ran ei gynaliadwyedd, mae angen i ni hefyd sicrhau ei fod yn bodloni'r safonau diogelwch uchaf i ddefnyddwyr. Drwy sefydlu llinellau sylfaen a dulliau ar gyfer gwerthuso’r rheoleiddio ar lefel diwydiant, gallem ni greu safonau diogelwch newydd, sy’n hanfodol ar gyfer cynyddu defnydd cig wedi’i feithrin. Gallai’r prosiect newydd hwn hefyd sefydlu’r Deyrnas Gyfunol fel arweinydd byd-eang mewn ymchwil ac arloesi cydweithredol yn y maes pwysig hwn.”

Ychwanegodd Elaine Shine o’r Sefydliad Safonau Prydeinig:

“Mae’n glir bod angen yr ymchwil hwn ar y farchnad, er mwyn sicrhau diogelwch a chanfyddiad y cyhoedd o ddatblygiad bwydydd newydd. Mae BSI yn credu y bydd y gwaith ymchwil arfaethedig yn sylfaen gadarn er mwyn symud ymlaen i ddatblygu safonau ar sail consensws.”

Ychwanegodd Isha Datar o New Harvest hefyd:

“Mae dyfodol bwyd yn dibynnu ar ein cymhwysedd, ein gallu a'n capasiti i sefydlu diogelwch bwydydd newydd. Mae cig wedi'i feithrin yn dechnoleg sy'n torri tir newydd a fydd ond yn gallu cael effaith gadarnhaol ar ein byd os yw’n gallu’n briodol cael ei ystyried yn ddiogel. Mae cydweithredu cyhoeddus a phreifat yn llwybr tryloyw a chyfrifol ymlaen ar gyfer deall diogelwch, ac rydyn ni wrth ein bodd bod UKRI yn cyd-fynd â ni wrth gydnabod a chefnogi pwysigrwydd y gwaith hwn.”

Anogir aelodau o'r cyhoedd sydd â diddordeb, cwmnïau cig wedi'i feithrin, rheoleiddwyr bwyd, cynrychiolwyr y llywodraeth a rhanddeiliaid eraill yn y diwydiant i gymryd rhan yn y prosiect. Am ragor o wybodaeth, neu i fynegi diddordeb mewn cymryd rhan, ewch i:  http://eepurl.com/gjwXkP