Prof Eleri Pryse

BSc, PhD (Wales)

Cafodd Eleri Pryse radd dosbarth cyntaf mewn Ffiseg o Brifysgol Cymru ac yna radd PhD am ymchwil i strwythurau bychain yn yr ionosffer gan ddefnyddio signalau radio o loerennau. Cafodd ei phenodi'n ddarlithydd ffiseg yn Aberystwyth yn 1989. Arloesodd ddulliau tomograffig o "dynnu llun" yr atmosffer trydanol, ac mae wedi gwneud defnydd eang o'r dechneg yn ardal pegwn y gogledd a'r rhanbarth awroraidd i astudio effeithiau tywydd y gofod a phrosesau plasma sylfaenol yn yr atmosffer ar ledredau uchel. Mae'n arwain y dysgu ac addysgu yn yr adran Ffiseg.

Module Coordinator

• FG14010 - Dynameg Glasurol
• PM14010 - Classical Dynamics
• FG22510 - Trydan a Magnetedd
• PH22510 - Electricity and Magnetism
• PHM5760 - Studies in the Upper Polar Atmosphere

Moderator

• FG05720 - Cyflwyniad i Ffiseg Labordy
• PH21510 - Thermodynamics
• FG16210 - Algebra a Hafaliadau Differol
• PH05720 - Introduction to Laboratory Physics
• PHM7020 - Advanced Research Topics
• PH16210 - Algebra and Differential Equations

Lecturer

• FG35620 - Prosiect (20 Credyd)
• PH22510 - Electricity and Magnetism
• FG22510 - Trydan a Magnetedd
• PH39710 - Space Plasmas
• FG14010 - Dynameg Glasurol
• FGM5860 - Prif Brosiect
• PM14010 - Classical Dynamics

Tutor

• PH22510 - Electricity and Magnetism
• FG14010 - Dynameg Glasurol
• FG22510 - Trydan a Magnetedd
• PM14010 - Classical Dynamics
• PH39710 - Space Plasmas

Coordinator

• PHM5760 - Studies in the Upper Polar Atmosphere
• FG22510 - Trydan a Magnetedd
• PH22510 - Electricity and Magnetism
• FG14010 - Dynameg Glasurol
• PM14010 - Classical Dynamics

Mae fy ymchwil wedi canolbwyntio ar yr atmosffer trydanol, neu'r ionosffer fel y'i gelwir. Ym mlynyddoedd cynnar fy ngyrfa defnyddiais fflachennau ar donnau radio i ymchwilio strwythurau bychain yn yr atmosffer trydanol ar ledredau awroraidd ac is-awroraidd. Yn diweddarach cymhwysais dechneg tomograffi i ddelweddu'r ionosffer, gan ei datblygu o syniad damcaniaethol i ddull arbrofol. Mae'r dechneg yn defnyddio signalau radio o loerennau ac mae'n darparu lluniau o strwythur y plasma. Defnyddiwyd radar EISCAT (European Incoherent SCATter radar) i wirio'r dull.

Defnyddiwyd cadwyn o dderbynyddion tomograffi gan grwp ymchwil Ffiseg Cysawd yr Haul, Prifysgol Aberystwyth ar gyfer delweddu yr ionosffer ar ledredau uchel, gyda derbynyddion yn Ny Ålesund, Longyearbyen, Bjørnøya and Tromsø. Lleolwyd y gadwyn mewn man addas i ddelweddu'r ionosffer dros amrediad eang o ledredau yn ymestyn o'r rhanbarth awroraidd tuag at begwn y gogledd. Roedd y gadwyn yn arsylwi effeithiau: tywydd y gofod, y cysylltu rhwng maes magnetig y Ddaear a'r maes magnetig yng ngwynt yr Haul, gronynnau egniol sy'n dod i mewn i'r atmosffer yn y rhanbarth awroraidd, a'r llif plasma ar ledredau uchel. Roedd y delweddau yn cael eu hatgyfnerthu gan arsylwadau a wnaed gan nifer o arbrofion yn yr ardaloedd awroraidd a phegynol gan y gymuned wyddonol ryngwladol, yn cynnwys systemau radar EISCAT/ESR a CUTLASS, camerâu optegol a mesuriadau gronynnau gan loerennau, a hefyd modelau o'r atmosffer trydanol. Ehangwyd fy niddordeb ionosfferig i atmosffer trydanol planedol, gyda diddordeb yn benodol mewn arsylwadau gan long ofod VEX (Venus Express).

Ar hyn o bryd rwyf yn gweithio ar brosiect sy'n ymchwilio i ddelweddu y cafn yn yr ionosffer ar ledredau canolig.

• Grŵp Ffiseg Cysawd yr Haul