Polisi Cyfle Cyfartal
Rhagarweiniad
Rhwymedigaethau Statudol a Deddfwriaeth
Amcanion y Polisi
Cwynion
Monitro
Asesiad o Effaith ar Gydraddoldeb
Rhagarweiniad
Mae Prifysgol Aberystwyth wedi ymrwymo i ymdrin â chydraddoldeb mewn ffordd ragweithiol a chynhwysol sy'n cefnogi ac yn annog pob grŵp heb gynrychiolaeth ddigonol, yn hyrwyddo diwylliant cynhwysol ac yn gwerthfawrogi amrywioldeb.
Mae Cynllun Strategol, Cynllun Cydraddoldeb Strategol a Siarter y Brifysgol (Y Siarter) yn sail i’r ymrwymiad hwn.
Rydym wedi ymrwymo i hyrwyddo cydraddoldeb ar sail nodweddion gwarchodedig h.y. oed, anabledd, rhywedd a chyfeiriadedd rhywiol, hunaniaeth o ran rhywedd, hil, crefydd a chred (gan gynnwys dim cred), priodas a phartneriaeth sifil, beichiogrwydd a mamolaeth/tadolaeth, ac i groesawu croestoriadedd a chodi ymwybyddiaeth rhwng ac ar draws gwahanol grwpiau.
Rhwymedigaethau Statudol a Deddfwriaeth
Bydd y Brifysgol yn cyflawni ei holl rwymedigaethau statudol dan y ddeddfwriaeth berthnasol a, lle bo'n briodol, yn rhag-weld gofynion cyfreithiol yn y dyfodol gan gynnwys, er enghraifft:
1.1.1. Y Ddeddf Cydraddoldeb (2010)
1.1.2. Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus yng Nghymru
1.1.3. Is-ddeddfwriaeth gysylltiedig
1.2. Bydd hyn hefyd yn cael ei lywio gan:
1.2.1. Godau Ymarfer neu Ganllawiau a gyhoeddir gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol, gan gynnwys Safonau'r Gymraeg a chyrff perthnasol eraill.
1.2.2. Nid yw'r Codau hyn yn rhwymo mewn cyfraith (er y gellir eu cyflwyno fel tystiolaeth mewn Tribiwnlysoedd Cyflogaeth) ac mae'r Brifysgol yn eu cefnogi'n llwyr.
Amcanion y Polisi
2.1. Mae'r Brifysgol felly wedi ymrwymo i bolisi ac arferion gwaith sy'n ei gwneud hi'n ofynnol:
2.1.1. bod myfyrwyr yn cael eu derbyn i'r Brifysgol ac yn symud ymlaen yn eu hastudiaethau israddedig a graddedig ar sail eu teilyngdod a'u cyflawniad personol
2.1.2. bod cyflogaeth staff o fewn y Brifysgol a'u cynnydd pellach yn cael eu pennu gan deilyngdod personol a thrwy ddefnyddio prosesau lle mae'r meini prawf yn wrthrychol, yn glir ac yn dryloyw
2.2. Yn amodol ar ddarpariaethau statudol, ni fydd unrhyw fyfyriwr, aelod o staff, ymgeisydd i gael ei dderbyn fel myfyriwr, neu ymgeisydd i gael ei benodi fel aelod o staff yn cael ei drin yn llai ffafriol na rhywun arall oherwydd ei fod yn perthyn i grŵp gwarchodedig, fel y diffinnir hynny yn Neddf Cydraddoldeb 2010.
2.3. Bydd y Brifysgol yn mynd ati i gymryd camau i hyrwyddo arfer da. Yn benodol, bydd yn:
2.3.1. Gweithio tuag at gael gwared ag aflonyddu, erledigaeth a gwahaniaethu anghyfreithlon ar sail nodwedd warchodedig.
2.3.2. Hyrwyddo cyfle cyfartal a meithrin perthynas dda rhwng pobl sy'n rhannu nodwedd warchodedig a'r rhai nad ydynt yn ei rhannu.
2.4. Asesu ei pholisïau’n barhaus er mwyn archwilio sut maent yn effeithio ar grwpiau gwarchodedig ac i ganfod a yw ei pholisïau yn helpu i sicrhau cyfle cyfartal i'r holl grwpiau hyn, a sut y gallwn liniaru unrhyw effeithiau andwyol.
2.5. Monitro'r modd y mae'r holl fyfyrwyr a staff yn cael eu recriwtio a'u cynnydd, gan gasglu a chywain gwybodaeth am gydraddoldebau er mwyn ei chynnwys yn yr Adroddiad Blynyddol ar Gydraddoldeb.
2.6. Cymryd camau cadarnhaol pryd bynnag y bo modd er mwyn cefnogi'r polisi hwn a'i amcanion.
Cwynion
3.1. Os bydd unrhyw berson a dderbynnir fel myfyriwr neu a benodir fel aelod o staff yn ystyried eu bod yn dioddef yn sgil aflonyddu, erledigaeth neu wahaniaethu anghyfreithlon (yn uniongyrchol neu'n anuniongyrchol) o ran derbyn, penodi, symud ymlaen neu unrhyw agwedd ar astudio neu weithio trwy'r Brifysgol oherwydd eu bod yn perthyn i unrhyw un o'r grwpiau gwarchodedig uchod, gallant gyflwyno cwyn, ac ymdrinnir â'r gŵyn honno gan ddefnyddio'r gweithdrefnau y cytunwyd arnynt ar gyfer:
3.1.1. Myfyrwyr - Trefn Gwyno'r Gofrestrfa Academaidd.
3.1.2. Staff - naill ai'r Polisi Urddas a Parch yn y Gwaith, y Weithdrefn Gwyno neu Safonau'r Gymraeg
3.2. Yn unol â'r Safonau Iaith a ddaeth i rym ar 1 Ebrill 2018 mae gan aelodau o staff yr hawl i ddefnyddio'r Gymraeg i;
3.2.1 wneud cŵyn (b) ymateb i gŵyn neu honiad
3.2.2. ac mae gan aelodau o staff hefyd yr hawl i ddefnyddio'r Gymraeg mewn cyfarfodydd lle maent yn destun:
3.2.2.1. cwynion a honiadau (neu lle mai hwy sydd wedi gwneud y gŵyn)
3.2.2.2. achosion disgyblu
3.2.2.3. trafodaethau am y cynllun cyfraniad effeithiol
3.2.2.4 cyfarfodydd ymgynghori unigol
3.2.3. Bydd gwasanaeth cyfieithu ar y pryd o'r Gymraeg i'r Saesneg yn cael ei ddarparu yn y cyfarfod os na ellir cynnal y cyfarfod yn uniaith Gymraeg.
3.2.4. Mae'r Brifysgol, mewn cydweithrediad â'i hundebau llafur cydnabyddedig, wedi ymgorffori'r gofynion uchod yn ei holl ddogfennau polisi a gweithdrefn perthnasol ym maes Adnoddau Dynol.
Monitro
4.1. Bydd y Brifysgol yn monitro cynnydd o ran y camau gweithredu a'r amcanion yn yr Adroddiad Blynyddol ar Gydraddoldeb a Chyngor y Brifysgol
4.2. Dolenni i bolisïau a gweithdrefnau eraill:
4.2.1. Trefn Gwyno'r Gofrestrfa Academaidd.
4.2.2. Y Polisi Urddas a Pharch yn y Gwaith
Dolenni allanol
4.2.3. Deddf Cydraddoldeb 2010 (legislation.gov.uk)
4.2.4. Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus yng Nghymru
4.2.5. Y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol
Asesiad o Effaith ar Gydraddoldeb
5.1. Mae’r Brifysgol wedi ymrwymo i gynnwys y Cynllun Cydraddoldeb yn ei pholisïau, ei gweithdrefnau a’i gweithrediadau.
5.2. Aseswyd effaith y polisi hwn yn unol â’r cynllun cydraddoldeb.
Adolygu’r Polisi
Bydd Adnoddau Dynol yn cydlynu adolygiad o'r polisi hwn er mwyn sicrhau ein bod yn parhau i gydymffurfio â'r ddeddfwriaeth ac ag arferion da. Cynhelir yr adolygiad mewn cydweithrediad â’r undebau llafur cydnabyddedig a bydd unrhyw newidiadau a gynigir yn cael eu cyflwyno i'r pwyllgor perthnasol priodol, i Weithrediaeth y Brifysgol ac i'r Cyngor os oes angen.
Fersiwn 1.1
Dyddiad yr Adolygiad Diwethaf: Rhagfyr 2020
Dyddiad yr Adolygiad Nesaf: Rhagfyr 2025
Adolygu’r Polisi
Bydd Adnoddau Dynol yn cydlynu adolygiad o’r polisi hwn er mwyn sicrhau ei fod yn cydymffurfio â’r gyfraith ac ymarfer da. Bydd pob adolygiad yn cynnwys ymgynghori ag undebau llafur cydnabyddedig, a bydd unrhyw newidiadau a gynigir yn cael eu cyflwyno i’r pwyllgor perthnasol priodol, Grŵp Gweithredol y Brifysgol a’r Cyngor os bydd angen.
Fersiwn 1.1
Dyddiad Adolygiad Diwethaf: Rhagfyr 2020
Dyddiad Adolygiad Nesaf: Rhagfyr 2025